Sangue Azzurro

Fragment pochodzi z książki: „Italský chrtík: Aristokrat s duší klauna” Helena Podaná
Tłumaczenie na język polski: Eliza Klonowska

Zwichnięcie rzepki to stan, w którym rzepka wypada z bruzdy kości udowej w stawie kolanowym. W zależności od kierunku wypadania rzepki rozróżnia się zwichnięcia przyśrodkowe (medialne) i zewnętrzne (boczne). Zwichnięcia przyśrodkowe jest typowe dla ras małych i średnich, a zwichnięcie boczne występuje częściej u ras dużych i ciężkich. Stopnie tej wady są zróżnicowane i zwykle dotyczą obu kolan.

Istnieją cztery stopnie zwichnięcia. Zdrowy pies bez zmian patologicznych ma ocenę 0/0. W najłagodniejszym 1 stopniu, kiedy rzepkę można wypchnąć siłą z rowka, ale zaraz potem wraca na swoje miejsce, nie widać żadnych objawów choroby i nie trzeba w żaden sposób leczyć schorzenia. W drugim etapie rzepka przez większość czasu znajduje się w rowku, tylko sporadycznie wyskakuje, a następnie powraca na miejsce. Jest to najczęstszy stopień wady. Od trzeciego do czwartego etapu rzepka jest trwale wyjęta z rowka, w trzecim etapie można ją jeszcze siłą wepchnąć, ale natychmiast wypada; w czwartym etapie, który jest na szczęście dość rzadki, nie ma już możliwości ustawienia rzepki we właściwe miejsce.

Każde odchylenie rzepki od bruzdy uszkadza chrząstkę i prowadzi do zmian artretycznych, co oczywiście pogarsza ogólny stan.

Badanie rzepki wykonuje się dotykiem, przy świadomości psa, jest ono krótkie i całkowicie bezbolesne. Powinno być wykonywane przez eksperta i certyfikowanego lekarza specjalizującego się w badaniu zwichnięcia rzepki. Dopiero po stwierdzeniu drugiego i wyższego stopnia wskazane jest wykonanie zdjęcia rentgenowskiego i rozważenie czy problem da się rozwiązać przez leczenie chirurgicznie. W czwartym etapie wynik operacyjny jest niepewny.

Przy rozwiązywaniu problemu zwichnięcia rzepki u danej rasy szczególnie konieczne jest zmapowanie częstości występowania choroby w perspektywie długoterminowej oraz, na podstawie profesjonalnej oceny, sporządzenie planu hodowlanego. Jest to dość skomplikowana sytuacja, gdyż z uwagi na ogólną populację chartów, na wystawach pojawia się zaledwie około 15% do 20% zwierząt, a o pozostałych zwierzętach z hodowli mamy niewiele informacji lub w ogóle ich nie posiadamy.

W 2013 roku jako konsultant hodowlany Klubu hodowców charcików włoskich zainicjowałam badania przesiewowe pod kątem występowania zwichnięcia rzepki u charcika włoskiego. Niestety jest to obraz części populacji, bo do programu nie przystąpił Klub hodowców chartów, w którym charciki są również hodowane, ale testy na zwichnięcie rzepki wykonuje się tylko u psów przeznaczonych do hodowli. Niemniej jednak udało się zwrócić uwagę na ten problem zarówno hodowców jak i właścicieli charcików, którzy byli zainteresowani przeprowadzeniem testów. Dotychczasowe badania wykazują częstotliwość tej wady na poziomie ok. 4%. Jednak ze względu na obniżoną wielkość badanej populacji, ilość osobników dotkniętych wadą będzie znacznie większa.

Co zrobić, jeśli dojdzie do zwichnięcia rzepki?

Jak zaznaczono w opisie poszczególnych etapów, etap pierwszy i drugi nie wymagają dalszych ingerencji. Jeśli rzepka psa wypadnie trzy/cztery razy w roku, nie musisz panikować. Nawet wtedy gdy pies ma wyższy stopień niepełnosprawności, który wymaga leczenia operacyjnego, zwykle po wykonaniu operacji osiąga stan, który nie ogranicza jakości jego życia. Przypadki rozległych zmian artretycznych nie są dobrze poznane. Na szczęście dzięki swojej lekkości i delikatnej budowie charcik dobrze radzi sobie z tą niepełnosprawnością. Niemniej jednak, pomimo braku ograniczeń, na cele hodowlane nie powinny być wykorzystywane osobniki o wyższym stopniu zwichnięcia.